Trong những năm gần đây, khi công nghệ hiện đại lên ngôi, việc học trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến và “phủ sóng” tại nhiều quốc gia trên thế giới. Với nhiều ưu điểm, đặc tính tiện lợi cả về thời gian lẫn không gian, đa dạng và đáp ứng được những nhu cầu của đại đa số học viên mà việc online dần được ưu chuộng ở nước ta, nhất là đối với những người thường xuyên bận rộn, không thể sắp xếp được thời gian cố định để đến với các lớp học offline truyền thống. Đặc biệt trong thời điểm mà dịch Covid-19 đang “bùng” lên phức tạp thì việc dạy học trực tuyến được xem là sự lựa chọn hợp lý nhất.
Vậy làm thế nào để thực hiện dạy học trực tuyến đạt hiệu quả tối ưu nhất ? Nó cần có những giải pháp gì để giúp nâng cao hiệu quả khoá học, mang đến sự hỗ trợ tốt nhất cho cả người dạy lẫn người học ? Bài viết sau của chúng tôi sẽ giúp các bạn những giải đáp thắc mắc trên
= Nên làm gì để việc dạy học trực tuyến đạt hiệu quả cao ?
Sử dụng công nghệ thông tin thành thạo
Ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại vào việc dạy học dần trở thành một yêu cầu thiết yếu cần có ở mỗi giáo viên, đặc biệt là với phương pháp học trực tuyến thì thành thạo công nghệ thông tin chính là mấu chốt để quá trình dạy – học được hoàn thiện.
Cốt lõi mục đích của việc dạy học online hay truyền thống thực chất chính là giúp học viên khởi tạo, cập nhật và củng cố kiến thức về một lĩnh vực hay chuyên ngành, chủ đề nào đó. Nhưng điểm khác biệt rõ ràng nhất nằm ở loại hình dạy học trực tuyến này là công cụ sử dụng và môi trường giảng dạy – học tập được diễn ra, thông qua thiết bị điện tử có kết nối internet để tạo ra sự tương tác giữa giảng viên – học viên.
Việc dạy học trực tuyến đòi hỏi giảng viên phải biết sử dụng tương đối thành thạo công nghệ thông tin như việc cài đặt các phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến và sử dụng phần mềm sao để sự tương tác với học viên được diễn ra một cách tự nhiên nhất, giúp việc học dù cho chỉ nhìn qua màn hình cũng trở nên gần gũi và thân thiện cả với người học và người dạy.
Xây dựng sự chủ động từ cả 2 phía người dạy – người học
Giảng viên cần tạo sự mới mẻ, thích thú cho người học, xây dựng tính chủ động, tự giác và tích cực – đây được xem như là điều kiện thiết yếu trong môi trường dạy – học hiện nay. Khi việc học không còn là sự thụ động, chỉ đếp từ một chiều mà luôn đòi hỏi cần có sự trao đổi, phản biện, và phát huy năng lượng tích cực chủ động của học viên.
Nhưng riêng trong việc học trực tuyến thì yêu cầu này càng cần có nhiều hơn. Bản thân của người giảng viên cần soạn sẵn đề cương bài giảng cẩn thận để làm cái sườn nền tảng trình chiếu giúp học viên tiếp thu và theo dõi dễ dàng hơn.
Nếu trong việc trực tiếp người giáo viên phải chuẩn bị một thì có lẽ với việc dạy học trực tuyến, họ phải soạn kĩ gấp đôi vì trên thực tế, giáo viên sẽ thông qua màn hình sẽ khó có thể đánh giá được sự theo dõi, nắm bắt bài giảng của từng học viên tới đâu. Nếu như không chủ động và tích cực, người giảng viên sẽ rất dễ nhanh chóng nản, thất bại với kế hoạch dạy trực tuyến của mình.
Đổi mới phương pháp giảng dạy
Trong lớp dạy trực tiếp, việc thảo luận, hỏi đáp thậm chí dùng bằng ngôn ngữ hình thể đều là những cách thức tạo sự tương tác. Việc tương tác giữa người dạy và người học không chỉ giúp bài học trở nên sinh động dễ tiếp thu hơn mà còn tạo sự gắn bó giữa các mối liên hệ, thầy – trò, và các bạn cùng lớp.
Thực hiện phương pháp giảng dạy mới là điều nên duy trì đổi mới trong công tác dạyhọc trực tuyến. Trong quá trình học, học viên nên tích cực sử dụng các công cụ bình luận (comment) nếu phần mềm LMS đang sử dụng cho phép được chia sẻ bình luận trực tiếp. Giáo viên cần chủ động quan tâm, để ý đến những thắc mắc, câu hỏi của học viên hay những đóng góp ý kiến về bài học.
Ở vai trò như một người “lái đò”, giảng viên nên tạo mọi điều kiện tích cực và thực hiện tương tác thường xuyên để ít nhất cũng lắng nghe sự phản hồi từ học viên thế nào để có thể đánh giá mức độ hiểu về bài học đang ở đâu, sau nữa là xây dựng được mối liên kết, gần gũi giữa người và người một cách tích cực.
Lưu trữ bài giảng
Có 3 lý do chính để bạn nên lưu trữ lại bài giảng :
- Do quá trình học tập bằng công nghệ nên không tránh khỏi tình trạng đôi khi xảy vài lỗi kỹ thuật. Đảm bảo rằng học viên của bạn vì lỗi kỹ thuật mà không thể tham gia trực tiếp trong thời điểm đó vẫn không bị bỏ lỡ mất bài học nào
- Giúp học viên có thể tự học và ôn tập lại tốt hơn, vì việc tương tác vào trao đổi với giáo viên đôi khi hạn chế với một số bạn khá rụt rè.
- Theo sát hỗ trợ học sinh, học viên
Vì quá trình học diễn ra qua các kênh online nên việc chăm sóc, theo dõi thường xuyên cũng không thể tiến hành trực tiếp như kèm cặp thêm theo kiểu giáo dục truyền thống được. Vì thế quá trình hỗ trợ, chăm sóc học viên có thể chuyển sang bằng cách như gửi mail, tin nhắn hay các cuộc gọi. Bạn cần đảm bảo rằng học viên luôn nắm bắt kịp nội dung bài học mà không gặp phải vấn đề gì khi tham gia khoá học.
Các phương pháp dạy học trực tuyến hiệu quả nhất
Khóa học online trên nền tảng e-learning
Giáo viên sẽ thiết kế lộ trình học tập cụ thể, lên kế hoạch giảng dạy cho suốt toàn bộ khoá học, cung cấp đầy đủ tài liệu, chuẩn bị kỹ càng nội dung và video để trình chiếu trong bài giảng. Các khoá học sẽ được kinh doanh thông qua nền tảng phần mềm E-Learning.
Người học sau khi đăng ký là thành viên trên các website nền tảng giáo dục trực tuyến có thể lựa chọn khoá học, chương trình học phù hợp như nhu cầu mình đang mong muốn. Họ có thể sắp xếp học tại bất kì đâu vào bất cứ thời gian nào miễn là thuận tiện cho mình.
Dạy học trực tuyến qua các nền tảng video, chat online
Khác với khoá học được bán khi đã chuẩn bị sẵn có thì phương pháp trực tuyến qua video, clip sẽ tiến hành khi theo thời gian thực đã xác định. Cả giảng viên và học viên đều sẽ cùng tham dự vào lớp học online vào cùng một thời điểm nhất định để có thê tiến hành tương tác, trao đổi với nhau về bài học ngày hôm đó.
Hình thức gia sư online
Gia sư online là một dạng hình thức mới ra sau này theo cách thức một kèm một. Xét về mô hình giáo dục cũng khá tương tự chỉ khác mỗi là trong trình hướng dẫn sẽ được thực hiện trực tuyến. Thống thường, với hình thức này thì giáo viên chỉ có thể chuẩn bị giáo trình trước khoảng 30% nội dung. Phần còn lại phụ thuộc nhiều vào tình hình, và nhu cầu của học sinh mới có thể điều chỉnh và bổ sung thích hợp, nhằm mục đích giúp gia tăng hiệu quả thực sau mỗi giờ học.
Hướng dẫn dạy học trực tuyến đạt hiệu quả
Khai thác nhu cầu người học
Nhu cầu người học đưa ra cần được xem xét trên nhiều phương diện khác nhau như từ chủ đề, lĩnh vực và một số nội dung cụ thể như về yêu cầu giảng viên chuyên môn, trình độ , kinh nghiệm hay chí phí, miễn phí, giá cả học phí và cách thức giảng dạy,…
Các yếu tố này tổng hợp lại sẽ giúp bạn cân xứng được giữa nhu cầu sản phẩm và dịch vụ mà mình cung ứng để mang đến những khoá học, chương trình học hiệu quả, phù hợp với nhiều học sinh, sinh viên hoặc người đã đi làm. Tìm được khoá học ưng ý cũng chính là động lực giúp học viên cố gắng tham gia khoá học online nhiều hơn.
Chuẩn bị sẵn nội dung giảng dạy
Trong trường hợp bạn biên soạn chương trình dạy học cho các lớp học trực tuyến hoặc gia sư online, hãy chú ý đến những vấn đề mà học sinh của mình đang vướng mắc. Lưu ý đọc thêm các tin nhắn, bình luận của học sinh để có thể đưa ra phương án giảng dạy phù hợp hơn. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý thời gian để đảm bảo toàn bộ những nội dung chính đều không bị bỏ sót.
Trong trường hợp, mục tiêu bạn hướng đến là xây dựng sẵn các khoá học để kinh doanh trên nền tảng giáo dục trực tuyến , thì hãy sẵn sàng chuẩn bị tất cả nội dung, những vấn đề thường gặp mà học viên thực sự quan tâm. Giảm bớt thời lượng dư thừa về những nội dung khái quát, tổng quan, bạn nên để dành tập trung thời gian vào đánh mạnh các vấn đề trọng tâm mang tính cụ thể, thực tiễn. Đây chính là những điều góp phần xây dựng nội dung bài học của bạn trở nên trọn vẹn, có giá trị với người học.
Tổ chức lớp học hiệu quả
Để chất lượng của việc dạy học trực tuyến mang đến hiệu quả tốt nhất, thì phải đảm bảo rằng kết quả của mỗi tiết học đều có giá trị và được tổ chức chuyên nghiệp.
- Về nội dung : Giảng viên nên xoáy mạnh vào những vấn đề cần lưu tâm, trình bày với từ ngữ đơn giản và dễ hiểu, nên đưa kèm vào các ví dụ minh hoạ để người học có thể hình du mà dễ tiếp thu, tổng kết lại ý chính bài học cần nhớ và sau từng phần cụ thể,…
- Về hình thức : Đảm bảo trình bày trực quan, video clip có chất lượng tốt, độ phân giải cao, hình ảnh rõ nét, để tạo sự thu hút với học viên và giúp gia tăng nội dung truyền tải được thể hiện tốt nhất thông qua hình ảnh
- Sự tương tác : Tận tình giải đáp các thắc mắc của học viên, nếu không có điều kiệu để có thể giải đáp hết tất thảy thì nên chọn lọc vài nội dung được phần đông đề cập quan tâm nhất và làm một bản FAQ để gửi kèm cho học viên.
Đánh giá kết quả mỗi khóa học
Việc đánh giá kết quả sau cùng của người học được xem là một trong những khâu quan trọng trong bất kì quá trình học tập nào. Bước đánh giá chính là giai đoạn giúp học viên nâng cao kĩ năng, kiến thức của bạn thân thêm lần nữa.
Từ những đánh giá này, người dạy có thể rút ra được những kinh nghiệm, phương pháp giảng dạy của mình có phù hợp, có giúp người học cảm thấy thích thú, ham mốn học để có ý thức tự giác hay không. Ngoài ra những đánh giá này sẽ giúp bạn nhận ra được những điểm mạnh và điểm yếu trong phương pháp giảng dạy của mình để cải thiện chúng cho lên một tầm cao hơn. Vì thế khâu này cũng tựa như kim chỉ nam có thể giúp đưa ra đánh giá chính xác về năng lực của người học.
Kết luận
Từ những thông tin đề cập trên đây chắc hẳn bạn đã có thể tích góp thêm cho bản thân mình những lưu ý quan trọng trong việc tìm ra giải pháp dạy học trực tuyến sao cho đạt hiệu quả cao nhất để phù hợp với các bạn học viên ngày nay.
